Κιοπρουλού ή Κιοπρουλή

Επώνυμο οικογένειας αλβανικής καταγωγής, μέλη της οποίας κατέλαβαν το αξίωμα του μεγάλου βεζίρη στην Οθωμανική αυτοκρατορία. 1. Αχμέτ πασάς (Κιοπρού Μικράς Ασίας 1635 – Τσορλού Θράκης 1676). Μέγας βεζίρης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (1659-72). Ήταν γιος του Μεχμέτ πασά (βλ. 2.). Σε ηλικία είκοσι τεσσάρων ετών διαδέχθηκε τον πατέρα του στο αξίωμα του μεγάλου βεζίρη. Ακολουθώντας την πολιτική του πατέρα του, ήταν ανένδοτος και αδυσώπητος προς τους εχθρούς του. Το 1664 πολέμησε αρχικά νικηφόρα στην Ουγγαρία, στη Σιλεσία και στη Μοραβία, στο τέλος όμως νικήθηκε στη μάχη του Αγίου Γοτθάρδου και, αφού υπέγραψε τη συνθήκη του Βασβάρ, επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη (1665). Το 1669, ύστερα από διετή πολιορκία του Χάνδακα (σημερινού Ηρακλείου), επιβλήθηκε στην Κρήτη. Το 1672 θριάμβευσε στον πόλεμο εναντίον της Πολωνίας, στην οποία μάλιστα επέβαλε ετήσιο φόρο. Ο Αχμέτ Κ., παρά τον αυταρχικό του χαρακτήρα, ευνόησε τους επιστήμονες και ίδρυσε βιβλιοθήκη, η οποία σώζεται μέχρι σήμερα. 2. Μεχμέτ πασάς (Ρόινικ 1583 – Αδριανούπολη 1661). Μέγας βεζίρης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (1656-59). Ήταν εγγονός Αλβανού ο οποίος είχε εγκατασταθεί στη Μικρά Ασία. Το επώνυμο της οικογένειας οφείλεται σε αυτόν, ο οποίος το απέκτησε ως παρωνύμιο από την πόλη Κιοπρού της Μικράς Ασίας. Αρχικά υπηρετούσε στην αυλή του σουλτάνου ως μάγειρας, αλλά, χάρη στην ευφυΐα του, κατόρθωσε να κατακτήσει διάφορα αξιώματα και έγινε διοικητής της Δαμασκού και μέγας βεζίρης. Βελτίωσε τη στρατιωτική και την οικονομική κατάσταση της αυτοκρατορίας διοικώντας με άκαμπτη ενεργητικότητα. Τον Ιούλιο του 1657 κατόρθωσε να αποσπάσει τη Λήμνο και την Τένεδο από την κατοχή των Ενετών. Η δραστηριότητά του ήταν ανεξάντλητη. Με διαταγή του ιδρύθηκαν πολλά φρούρια σε στρατηγικά σημεία του κράτους. Βίαιος και ορμητικός καθώς ήταν, διέταξε τη φυλάκιση του πρεσβευτή της Γαλλίας Ντελαέ, επειδή παρέλειψε να προσφέρει τα συνηθισμένα δώρα στον μέγα βεζίρη. Παρά τις διαμαρτυρίες της Γαλλίας, ο Μεχμέτ Κ. δεν ανακάλεσε τη διαταγή του και το γεγονός αυτό οδήγησε στη διακοπή των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Γαλλίας. Το 1659 νίκησε τον Ράκοσι, πρίγκιπα της Τρανσυλβανίας, και κατόρθωσε να καταστείλει τις επαναστάσεις της Συρίας και της Αιγύπτου. 3. Μουσταφά πασάς (Κιοπρού Μικράς Ασίας 1637 – Σλανκάμεν 1691). Μέγας βεζίρης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (1689-91). Ήταν μικρότερος αδελφός του Αχμέτ πασά. Επονομαζόταν και Ενάρετος. Διορίστηκε μέγας βεζίρης μετά την εκθρόνιση του Μεχμέτ Δ’ και διοίκησε με σύνεση την αυτοκρατορία. Βελτίωσε μάλιστα τις συνθήκες ζωής των χριστιανών υπηκόων και περιόρισε τις σκληρές γι’ αυτούς διατάξεις. Στράφηκε επίσης εναντίον των Αυστριακών, οι οποίοι προχώρησαν μέχρι τον Αίμο, και τους ανάγκασε να υποχωρήσουν, ενώ επιχείρησε επιτυχείς εκστρατείες εναντίον της Ουγγαρίας και ανέκτησε το Βελιγράδι (1690). Ο Κ. σκοτώθηκε πολεμώντας.